W polskiej edukacji zachodzą zmiany, które mają przygotować młodych ludzi do życia w świecie pełnym wyzwań i niepewności. Ministerstwo Edukacji, we współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych, stworzyło dokument „Profil Absolwenta i Absolwentki szkoły podstawowej”. To mapa drogowa – wskazuje, jak wspierać uczniów, by wiedzieli po co się uczą, rozumieli czego mogą oczekiwać od szkoły i mieli poczucie, że są autorami własnego rozwoju.

Czytając tę wizję, mamy wrażenie, że znamy ją od dawna. Bo tak właśnie od lat pracujemy w naszej szkole.

Wartości – kompas młodego człowieka

„Wolność i odpowiedzialność”, „wspólnota i szacunek”, „prawda, dobro i piękno” – to nie tylko hasła z dokumentu. To realne doświadczenia naszych uczniów.

Maria Montessori mówiła o „wolności w granicach”. W praktyce oznacza to, że dzieci uczą się dokonywać wyborów – co jest początkiem odpowiedzialności. Mogą zdecydować, nad czym pracują, ale też wiedzą, że muszą doprowadzić zadanie do końca.

Wspólnota i szacunek rozwijają się u nas naturalnie dzięki grupom mieszanym wiekowo. Starsze dzieci wspierają młodsze, młodsze uczą się od starszych. Relacje oparte na solidarności nie są efektem programu wychowawczego – są codziennością.

Kompetencje – wiedza, umiejętności, postawy

MEN wyróżnia kompetencje fundamentalne: językowe, matematyczne i cyfrowe. W Montessori są one rozwijane poprzez doświadczenie.

• Język – dzieci uczą się go w działaniu: czytając, opowiadając, pracując nad własnymi tekstami, a nie rozwiązując testy dla samej formy.

• Matematyka – abstrakcja wyrasta z konkretu. Najpierw manipulacja materiałami, potem liczby i pojęcia. Dzięki temu wiedza staje się narzędziem, a nie tylko teorią.

• Kompetencje cyfrowe – wprowadzamy technologię z uważnością. Uczymy higieny cyfrowej, krytycznego podejścia do informacji, świadomego korzystania z narzędzi.

Do tego dochodzą kompetencje przekrojowe – krytyczne i kreatywne myślenie, rozwiązywanie problemów, współpraca i troska o innych, dbanie o siebie i autorefleksja. To obszary, które nie powstają na lekcji, ale w całym ekosystemie szkolnym.

Sprawczość – poczucie wpływu

Być sprawczym to wierzyć, że mogę coś zmienić – w sobie, w relacji z innymi, w świecie. W Montessori sprawczość jest wpisana w proces uczenia się.

Każdy cykl pracy to szansa, by odkryć: „potrafię, dam radę”. Dzieci same wyznaczają sobie cele, planują działania, sprawdzają efekty. To ćwiczenie przekłada się potem na większe zadania, projekty i wyzwania.

Sprawczość to również przynależność – poczucie, że jestem częścią wspólnoty, która mnie wspiera i której mogę coś od siebie dać.

Profil absolwenta w praktyce

Czytając dokument MEN, widzimy potwierdzenie tego, co robimy od lat. Nasza szkoła od początku opiera się na:

• wartościach, które tworzą wewnętrzny kompas dziecka,

• kompetencjach rozwijanych poprzez doświadczenie, a nie tylko teorię,

• sprawczości, która daje wiarę w siebie i odwagę do działania.

Profil absolwenta nie jest dla nas celem, do którego dopiero dążymy. To opis codzienności, którą tworzymy dla naszych uczniów.